TOSYA

KASTAMONU İLİ  TOSYA İLÇESİ

tosya
 kastamonu tosya
tosya kastamonu

tosya resimler

tosya fotoğraflar

tosya manzaralar

tosya görüntüler

tosya video

tosya spor

tosya haber

tosya pirinç

tosya yemekleri

tosya turizm

tosya konaklama

tosya otel

tosya pansiyon

tosya yurt

tosya ekonomi

tosya sanayi

tosya ticaret

tosya tarım

tosya hayvancılık

tosya konut

tosya emlak

tosya kiralık

tosya satılık

tosta arsa

tosya araç

tosya tarih

tosya coğrafya

tosya ulaşım

tosya nüfus

tosya eğitim

tosya okul

tosya lisesi

tosya kültür

tosya sanat

tosya sağlık

tosya hastahanesi

tosya doğa

tosya gezi

tosya tatil

tosya

Tosya, Kastamonu ilinin bir ilçesidir.Yerli halkın önemli bir bölümü Türkmen,Oğuzlardan oluşur.

Tosya'nın Geçmişi 

Tosya bölge olarak çok eski bir yerleşim yeridir ve ne zaman, kimler tarafından kurulduğu kesin olarak bilinmemektedir.(Tahmini M.S. 322) Şehrin, doğu-batı ticaretinde çok önemli olan “İpek Yolu” üzerinde kurulması önemini artırmış, şehir günümüze kadar çok önemli bir kültür ve ticaret merkezi olma özelliğini korumuştur.

Tosya geçmiş dönemlerde sırasıyla Gasgas, Hitit, Firik Lidya, Kimer, Trak, Roma ve Bizans egemenliğinde kalmış, 1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra, Çankırı ve Kastamonu ile beraber Türk yönetimine girmiştir. Bölge önce Anadolu Selçuklu Devleti sonra Candaroğulları, Çobanoğulları ve II. Murat döneminde de Osmanlı Devleti yönetimine girerek günümüze kadar gelmiştir. Bu sürenin 1071'den önceki yaklaşık 700 yılı Bizans, sonraki 930 yılında Türk yönetimine geçmiştir.

Tosya ile ilgili kaynaklarda Tosya adının, Bizans döneminden kaldığı, daha önceki isminin de “Zoaka” olduğu, bugünkü Tosya adıyla ilgili olarak da “Doceia” nın Tosya’da yaşayan yerli bir ailenin adı olduğu, ve bu ailenin Kastamonu’da yaşayan Kommenler’le ilgileri olduğu , daha sonra bu adın Türkçe söylenişe uygun olarak “Tosya” olarak kullanılmaya başlandığı yazılmaktadır.

Şehrin geçmiş süre içindeki ilk yerleşim bölgesinin şimdiki yeri olduğu üzerine bazı kuşkular vardır. Bugünkü yerleşim bölgesinin güney doğusunda yaklaşık üç kilometre uzaklıktaki “Mermerdirek” yerinde Bizans dönemine ait kalıntıların bulunması Tosya’nın ilk yerleşim yerinin burası olabileceği sanılmaktadır.

Tosya’daki yer isimlerinden Kayı,Karkın, Kınık, Bayat, Afşar, Çepni, Gökomuz gibi Türk isimleri olması, bölgeye yerleşen Türklerin Oğuz boylarına mensup olduklarını göstermektedir

Ulusal Mücadele yıllarında eli silah tutan Tosyalılar cephede savaşırken, geriye kalanlar da cepheye silah ve savaş gereçleri (mühimmat) taşımışlardır. İstanbul’dan gizlice kaçırılan silah ve savaş gereçleri İnebolu Limanı'na, oradan katır ve kağnılara yüklenerek

Kastamonu, Tosya, Ilgaz, Çankırı üzerinden Ankara’ya ulaştırılıyordu. Savaş yıllarında Tosya'dan 400 katırlık kervanlarla cepheye savaş gereçleri taşınmış, işgale uğramamasına rağmen, Kuvay-ı Milliye’ye her türlü desteği sağlamış, resmi kayıtlara göre Sakarya Meydan Savaşın'nda ve Başkomutanlık Meydan Savaşında'nda toplam 310 şehit vermiştir.

1927 yılında çizilmiş bulunan bu harita Tosya'nın 1926 yılındaki yönetimsel (idari) yapısını ve sayımlama (istatistik) bilgilerini içermektedir. Haritanın gerçeği Tosya Kaymakamlığı'nda sergilenmektedir.

Tosya’nın Türk Yönetimine Girişi

Tosya’nın Türkler tarafından fethini Paflagonya olarak bilinen bölgenin fethi içerisinde aramak gerekir.Türkler Anadolu’ya ilk defa Hun’lar zamanında gelmişler, daha sonra Müslümanlığı kabul eden Türk beyleri İslam orduları ile Anadolu’daki gaza faaliyetlerine katılmışlardır. IX. Yüzyılın sonlarında Busru’l Afşini, Kayıoğlu Ahmet, Hakan Munis, Burduroğlu Rüstem, Ebu Sabit’in Türki, Toğanoğlu Ahmet gibi meşhur Türk komutanlar Sivas, Amasya, Niksar, Kayseri, Şebinkarahisar, Konya,Ereğli, Yalvaç,

 Bergama, Ankara, Ulukışla, Çankırı, Eskişehir gibi Anadolu’nun bir çok şehrini ele geçirmişlerdi. Ancak karşı taarruza geçen Bizans orduları bu şehirleri geri almayı başarmışlardı.

Anadolu’nun büsbütün Türklerin eline geçmesi kuşkusuz ki 1071 Malazgirt Zaferinden sonra olmuştur. Selçuklular bu büyük zaferi kazandıktan sonra Anadolu’ya yaptıkları akınların niteliği değişmiştir. Daha önce Anadolu’yu tanıyan, keşfeden ve yıpratan akınlar yerine Malazgirt zaferinden sonra kalıcı ve yerleşme amacı ile fetihlere girişilmiştir.

Bizans ordusunun Malazgirt’te kesin bir yenilgiye uğratılmasından sonra, Anadolu’da Türk akınlarına karşı durabilecek bir gücün kalmaması üzerine Türkler kısa bir süre içerisinde Üsküdar’a ulaşmışlardır.

Tosya’nın fethedilmesini doğal olarak bölgenin fethedilmesi hareketleri içerisinde aramak gerekir. Bölge Türklerin eline yaklaşık olarak XI. Yüzyılın sonlarında geçmiştir. Bu yıllarda Çankırı’yı ele geçiren Emir Kara Tekin Sinop, Kastamonu ve Çankırı’da yönetimdeydi. Doğal olarak Tosya da ilk defa bu yıllarda Türk yönetimine girmiş oldu. I. Haçlı seferinin başlaması üzerine bölge uzun yıllar Türk-Bizans savaşına sahne olmuştur.

Selçuklular ve Beylikler Döneminde Tosya [değiştir]

Anadolu yönetimsel birliğinin oluşturulmasından sonra ilk düzenli etkinlik II. Kılıç Arslan süresinde gerçekleşmiştir. II. Kılıç Arslan eski Türk yönetim anlayışına göre ülkesini oğulları arasında paylaştırdı. Bu paylaşımda Paflogonya olarak bilinen ve Pontus şehirleri olarak gösterilen Çankırı ve Kastamonu II. Kılıç Arslan’ın oğlu Ankara Beyi Mesut’a düşmüştür. Tosya, Çankırı ile Kastamonu arasında bir yerleşim yeri olduğuna göre yukarıda anlatılan yerlerle birlikte Türk yönetimine girdiği kabul edilebilir.

Ankara Beyi Mesut babası süresinde kardeşleri Bizans'ın çıkarlarına karşı olarak toprakları genişletirken, bu bölgede Bizanslılara karşı yaptığı saldırılar sonucunda 1197 yılında Devreğ’i almayı başarmıştı. Topraksal yapılar göz önünde tutulursa, Tosya’nın da içinde bulunduğu Sinop’tan başlayarak Devreğ’e kadar olan bölge melik Mesut’un yönetimindeydi. 13. Yüzyılın ortalarından sonra Selçuklu yönetiminde olan topraklar, Sinop’un batısından başlayarak gösterilmektedir. Bölgenin alımı I. İzzeddin Keykavus’un 1214 yılında Sinop’u alması ile sonuçlanmıştır.

Bundan sonra Tosya’nın da içinde bulunduğu Batı Karadeniz Bölgesinde Çobanoğulları Beyliği'nin güçlendiği olduğu görülmektedir. Hüsameddin Çoban Bey'in soyundan adını alan bu beylik bölgedeki yönetimini 13. yüzyılın sonlarına kadar sürdürmüştür. Bölgede 1291 yılında Şemseddin Yaman Candar’ın Kastamonu’yu alması ile Candaroğullarının egemenliği başlamış oldu.

Osmanlı-Candaroğulları Savaşı ve Tosya [değiştir]

1299 yılında küçük bir beylik olarak ortaya çıkan Osmanlı Devleti Anadolu’daki diğer Türk beylikleri ile iyi geçinerek genişlemesini Bizans toprakları yönünde yapmıştır.

Osmanlı Candaroğulları beyliklerinin ilk dönem ilişkilerine dair kaynaklarda tatmin edici bilgiler mevcut değildir. Osmanlıların “Kötürüm Beyazid” dedikleri Candar-oğlu beyi zamanından itibaren Osmanlı Candaroğulları ilişkileri başlamıştır. İlk dönemlerde iyi ilişkiler içerisinde olan bu iki beylik Kötürüm Beyazid’in oğlu olan II. Süleyman’ın babasına isyan ederek Osmanlılara sığınması ile bozulmuştur.

Bu durum karşısında Kötürüm Bayezid çeşitli ittifak arayışlarına girerek Sivas Hükümdarı Kadı Burhaneddin’e elçiler göndermiştir. Bu arada I. Murat Kötürüm Beyazid’in oğlu II. Süleyman’ın emrine bir ordu vererek babasının üzerine gönderdi. Kastamonu’da yapılan savaşta yenilen Kötürüm Beyazid Sinop’a çekilmek zorunda kalmıştır.

Osmanlıların Kastamonu’yu terk etmesi üzerine babasına karşı direnemeyen II. Süleyman Kastamonu’dan tekrar ayrılarak I.Murat'tan yardım istedi. Bu olaylar sırasında hastalanarak ölen Kötürüm Beyazid’in yerine oğlu II. Süleyman (Paşa) geçmiş oldu.(1385)II. Süleyman Paşa I. Murat’ın ölümünden sonra yerine geçen oğlu Yıldırım Bayezid'in ilk yıllarında da Osmanlılarla iyi geçindi. Ne var ki Yıldırım Beyazid’in Anadolu Türk Birliğini sağlama yönünde Anadolu’daki diğer Türk Beyliklerine yönelik hareketleri Süleyman Paşayı yeni ittifaklar aramaya itmiştir.

1392 yılında Yıldırım Bayaeid’in II. Süleyman Paşa’yı öldürmesi ile Kastamonu ve Candaroğulları topraklarının büyük bir kısmı Osmanlıların eline geçmiş oldu. Bundan sonra Candar-oğulları beyliğini tekrar eski durumuna getirmek için beyliğin Sinop kolunda hüküm süren İsfendiyar Bey mücadeleye başladı.İsfendiyar bey Osmanlı padişahına bir elçi göndererek af diledi ve Sinop’un kendisine bırakılmasını istedi. Yapılan anlaşmaya göre Tosya’nın da içinde bulunduğu Kastamonu, Çankırı ve Kalecik tarafları Osmanlılara geçmiş oldu.

1402 Ankara Savaşı'ndan sonra, Timur, Yıldırım Bayezid’in daha evvel ele geçirmiş olduğu beyliklere eski istiklallerini iade etti.Timur İsfendiyar Bey'e sadece Sinop’u değil Yıldırım’ın 1392 yılında aldığı Kastamonu, Tosya, Çankırı ve Kalecik’i de verdi.Fetret Devri yıllarında Osmanlı Devleti'ni tekrar ihya etmeye çalışan Çelebi Mehmet’e karşı İsfendiyar Bey ve Osmanlı Şehzadesi İsa bey Bakırküresi, Tosya, Çankırı, Kaleci ve Canik askerlerinden müteşekkil bir ordu ile Ankara’yı almak istemişlerse de Gerede önlerinde yapılan savaşı kaybederek çekilmişlerdir.

Osmanlı Candaroğulları ilişkileri günlük politikalar gereği bazen dostane, bazen de hasmane bir şekilde gelişiyordu.Çelebi Mehmet 1416 yılında Eflak’a yapacağı bir sefer için İsfendiyar Bey'den yardım istemişti. Bunun üzerine İsfendiyar Bey, oğlu Kasım bey komutasındaki bir kuvveti Osmanlıların yardımına gönderdi. Eflak Seferi dönüşü Kasım bey babasının beyliğin en mahsuldar olan Çankırı, Kalecik, Tosya ve Kastamonu taraflarını çok sevdiği oğlu Hızır’a vermek istemesine gücenerek babasının yanına dönmeyerek Osmanlı himayesinde kaldı. Bu durum iki devlet arasındaki ilişkilerin tekrar bozulmasına sebebiyet vermiştir.

Çelebi Mehmet yukarıda sözü edilen yerlerin Kasım’a verilmesi için İsfendiyar Bey'e bir name yazdı ise de kabul edilmedi. Bunun üzerine Çelebi Mehmet Candaroğulları Beyliği üzerine sefer açtı. Sinop’a çekilen İsfendiyar Bey, Çelebi Mehmet’in bu isteğini kabul etmiş, Bakırküresi ve Kastamonu’nun kendisinde kalmasını rica etmek, Tosya, Çankırı ve Kalecik’in oğlu Kasım’a değil padişahın kendisine kalmasını dilediğini bildirmek için elçi göndermişti. Ilgaz Dağı sınır kabul edilerek Tosya ve Kargı’da dahil olmak üzere Çankırı ve Kalecik Osmanlı himayesindeki Candaroğlu Kasım’a verilmişti. Böylece Candaroğulları Beyliği'nin bir kısmı Osmanlı hakimiyetine girmiş oldu.

Çelebi Mehmet’in ölümü II. Murat’ın Osmanlı tahtına çıkması üzerine ortaya çıkan olayları fırsat bilen İsfendiyar Bey daha önce Osmanlı himayesindeki oğluna vermek zorunda kaldığı yerleri geri aldı. Küçük Mustafa Çelebi işini bitiren II. Murat Kasım bey komutasındaki kuvvetleri İsfendiyar Bey üzerine göndererek, önce Kastamonu’ya sonrada Sinop’a çekilmesini sağladı. Yapılan anlaşma ile Çelebi Mehmet zamanındaki sınırlara dönülmüş oldu.Candaroğlu İsfendiyar Bey Osmanlılarla öteden beri gelen anlaşmazlığı kesin olarak ortadan kaldırmak için Osmanlılarla akrabalık kurmayı uygun bulmuştur. Bu politikasında başarılı olan İsfendiyar Bey ülkesinde yeniden huzuru ve düzeni tesis etmiştir.İsfendiyar Bey'in 1439 yılında Sinop’ta ölmesi üzerine yerine oğlu II. İbrahim Bey geçti.1443 yılına kadar beyliğin başında kalan II. İbrahim Bey döneminde Osmanlı-Candaroğulları ilişkilerinde bir değişiklik olmadı. 1443 yılında beyliğin başına II. İbrahim Beyin büyük oğlu İsmail Bey'in geçtiği görülmektedir.

İsmail bey 1451 yılında Osmanlı tahtına geçen II. Mehmet’le dostane ilişkiler kurmuş, hatta İstanbul Muhasarasına bizzat askerleri ile gelerek yardımda bulunmuştu. 27 Mayıs 1453 günü girişilecek son hücum öncesinde şehrin teslimi için imparatora gönderilenler arasında idi.

Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’un fethi gibi büyük bir başarıdan sonra Anadolu türk birliğini sağlama yolundaki politikası Candaroğlu İsmail Bey'i rahatsız etmiştir. Bu sebeple İsmail Bey kendisine yeni bir hami bulmak için Hıristiyan alemi ve Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’la temasa geçmiştir.

Candaroğulları Beyliği'nin kesin olarak Osmanlı topraklarına katılması, Fatih’in bir Ceneviz kolonisi olan Amasra’yı 1459 yılında alması ile başlamıştır. 1461 yılında Kastamonu’yu alan Fatih Sultan Mehmet, Sinop kalesine kapanan İsmail Bey üzerine kuvvet gönderdi. Kaleyi muhasara eden Osmanlılara karşı çıkar yol bulamayan İsmail Bey kaleyi savaşmadan teslim etmiş ve Sinop’ta Fatih tarafından iyi karşılanarak kendisine Bursa civarındaki Yenişehir, İnegöl ve Yarhisar tımar olarak verilmiştir.

Candaroğulları Beyliği'nin bundan sonra başına İsmail Bey'in kardeşi Cemaleddin Kızıl Ahmet geçirilmiştir(1461). Ancak Trabzon seferinden sonra kendisine Mora Sancağı verilerek Kastamonu'dan uzaklaştırılmıştı. Böylece Candaroğulları Beyliği 1461 yılında kesin olarak Osmanlılara katılmış oldu.

Kuruluş devrinden itibaren Osmanlılara karşı düşmanca bir politika takip eden Candaroğulluları,Osmanlı Devleti için Anadolu'da büyük bir tehlike olmuştur. Candaroğulları Beyliği'nin sahip olduğu toprakların coğrafi önemi, Bursa–Tebriz kuzey ipek yolunun bu beyliğin elinde olması ve batıda meşgul olurken arkasını emniyete alması gibi birçok sebep Candaroğlu Beyliği'nin alınmasını mecbur kılıyordu.

Prof. Dr Yaşar Yücel’e göre Candaroğulları Beyliği'nin Osmanlı Devleti'ne katılmasını zaruri kılan amiller; Hıristiyan dünyasınca Anadolu’yu Osmanlılardan kurtarmak için girişilen uluslar arası ittifaka Candaroğullarının katılması, Candaroğullarının Trabzon Rum İmparatorluğu ile ittifaka girişmesi, Tebriz – Tokat –Bursa ipek yolunun tehdit altında bulunması, Sinop Limanı'nın askeri ve iktisadi önemidir.

Osmanlı Yönetiminde Tosya 

Tosya, 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından kesin olarak Osmanlı Topraklarına katılmıştır. Aslında Tosya, fiili olarak Çelebi Mehmet (1423) zamanından itibaren Osmanlı idaresinde bulunuyordu. Fatih Sultan Mehmet’in Kastamonu’yu alması ile Batı Karadeniz bölgesindeki siyasi parçalanmışlık son bulmuş oldu.

Tosya’nın Osmanlı idari taksimatında yer alması 1461 yılından sonra olmalıdır. Başlangıçta, Rumeli ve Anadolu eyaleti olarak teşkilatlanan Osmanlı İmparatorluğu'nda Kastamonu, Anadolu eyaletinin merkezi olan Kütahya’ya bağlı idi. “Paşa Sancağı” da denilen bu eyalet merkezlerinde Beylerbeyi otururdu ve taşra kuvvetlerinin başkomutanı ,sancak yöneticilerinin amiri durumunda idi.

XVIII. yüzyılda Kastamonu, Anadolu eyaletine bağlı bir sancak merkezi idi. Ancak Kastamonu merkezinde sancak beyi oturmuyor, yerine vekil olarak tayin ettiği mütesellim onun görevlerini yerine getiriyordu.

1756 tarihinde Kastamonu’ya bağlı otuz üç kaza bulunmakta idi. H.1211-1217 (1796-1802) tarihleri arasında Tosya Şer’iyye sicilinden anlaşıldığına göre Tosya, Kastamonu’ya bağlı Çankırı sancağının bir kazası idi. Öyle Anlaşılıyor ki Tosya, daha sonraki idari düzenlemeler sonucunda Kastamonu’ya bağlanmıştır.

Osmanlı Devleti XIX. Yüzyılda taşra yönetiminde yeni düzenlemeler yaptı. Osmanlı yönetiminde esas yönetim birimi olan sancak, Tanzimat'tan sonra ‘liva”, eyaletler de “vilayet” olmuştu.

1864 yılında çıkarılan vilayet nizamnamesi ile ülke yeniden yapılanmış idi. Vilayetlerde bir vali ve onun maiyyetinde diğer devlet görevlileri vardı.

1869 yılında yayınlanan vilayet salnamesine göre Kastamonu dört sancaktan oluşmaktadır. Tosya bu salnameye göre Çankırı sancağından ayrılarak Kastamonu sancağına bağlanmıştır. Bu tarihte Kastamonu merkez, Sinop, Çankırı, ve Bolu olmak üzere dört sancaktan müteşekkil idi. 1907 yılında Bolu, 1918 yılında da Çankırı ve Sinop Kastamonu’dan ayrılarak müstakil birer vilayet olmuşlardır. Tosya Cumhuriyet döneminde de Kastamonu’nun bir kazası olarak idari yapıda yer almıştır.

Not:Yukarıdaki bilgiler Sn. Selahattin Sürel’in H.1211-1217(M.1796-1802) Tarihli Şer’iyye Siciline Göre Tosya’nın Sosyo-Ekonomik ve İdari Yapısı isimli Yüksek Lisans Tezinden alınmıştır.

Nüfus ve Genel Yapısal Durum 

2009 yılı genel nüfus sayımına göre ilçe merkez nüfusu 27800, köy nüfusu 13250, toplam ilçe nüfusu 41000 kişidir. İlçeye bağlı bir belde ve 51 köy bulunmaktadır. İlimizin en büyük ilçesi durumundaki Tosya’da ağaç işleri sanayi,toprak sanayi,yem sanayi,dokumacılık sanayi ve el sanatları gibi değişik sanayi kolları mevcut olup, Özellikle ağaç ve toprak sanayi ilçe ekonomisine önemli bir katkı sağlamaktadır.

Bunların yanında dokumacılık, özellikle kuşak, kese ve tela imalatı 1500'lü yıllardan beri yerel bir meslek dalı olarak gelmektedir. Yılda 3.5 milyon metreye varan tela imalatı yurdumuzun bu alandaki önemli bir ihtiyacını karşılamaktadır.

El sanatlarından olan bıçak ve bıçkı imalatı daha çok hediyelik ve süs eşyası olarak dış pazardaki, önemli bir gelir kaynağı olarak da iç pazardaki yerini almaktadır. İlçenin geçim kaynakları içinde tarım ve hayvancılık da önemli bir yer işgal etmektedir. İlçenin güneyinde Devrez Vadisi üzerinde üretimi yapılan pirincimiz kalitesi ve lezzeti ile yurt çapındaki yerini almıştır.

Tosya pirinci kendisini sarıkılçık, akçeltik ve maratelli çeşitleri ile kabul ettirmiş ve ülke çapında benimsenmiştir. 3500-5000 ton arasında olan üretimin yaklaşık % 65 i dış pazarlarda tüketilmektedir.Atatürk'ün emriyle kurulan yanda resmi bulunan ilk çeltik fabrikasından bu yana Tosya'ya kurulan çeltik fabrikaları çevre halkına da hizmet etmektedir.

İlçede üretilen ahşap kapı pencere ve mobilyalar Türkiye’nin her yerine pazarlanmakta, ayrıca ihraç edilmektedir. İhraç ediliyor olması gelişmişliğinin belgesi durumundaki ağaç sanayinde 1500 işyeri ve 4 fabrika faaliyet göstermektedir. Ağaç sanayi klasik ahşap kapı ve pencere yapımı yanında son yıllarda modern amerikan kapısı ve özellikle mutfak mobilyası alanında çok büyük gelişmeler sağlamıştır.

Bağ kültürü ve gümele Tosya halkı hayat tarzında önemli bir yer tutmaktadır. İlkbaharda bağlara göç eden Tosya halkı bütün yazı burada geçirmekte bu arada ürettiği taze sebze ve meyveları da pazara getirip satmaktadır. Aynı zamanda turşu, reçel, pekmez, pelverde (marmelat) gibi kış yiyeceğini de hazırlamaktadır. Büyük şehirlere göç etmiş bulunan insanlarda yazları gelerek bağ evlerinde tatil yaparak dinlenmektedirler. Şehirleşmenin getirdiği problemlerden dolayı bağ turizmi giderek daha büyük önem kazanmaktadır. Tahir Musa Ceylan'ın Yarım Adamın Aşkları romanının küçük bir bölümü bu ilçede geçmektedir.

Karadeniz Bölgesi'nin Batı Karadeniz bölümünde, Kastamonu iline bağlı bir kaza olan Tosya; Kastamonu’ya 70 km uzaklıkta olup, batısında Çankırı iline bağlı Ilgaz (Koçhisar) kazası, güneyinde Çorum iline bağlı İskilip kazası, doğusunda yine Çorum iline bağlı Kargı ve Osmancık kazaları ve kuzeyinde de Kastamonu merkez ilçe ve Taşköprü ile çevrilidir. Şehir güneyinden Devrez vadisine açılan düz bir arazi ile doğu, batı ve kuzey cephelerinden ise dağlarla kaplıdır.

E – 80 karayolu üzerinde olan ilçemizden 775 nolu Kastamonu-Çorum Devlet Karayolu geçmekte olup, ilçemiz il merkezine 70, Ankara’ya 230, İstanbul’a ise 430 km mesafededir. 41 derece 01 dakika kuzey enlemi ile, 34 derece 03 dakika doğu boylamında bulunan ilçemizin yüzölçümü 119.500 hektardır. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı bir iklim özelliğine sahiptir. Yıllık sıcaklık ortalaması 11.7 derecedir. Bitki örtüsü karaağaç, meşe ve çoğunlukla çam ormanından oluşmaktadır.

İlçenin su ihtiyacı doğal kaynaklardan sağlanmakta olup, Taşlıpınar, Aşağıpınar,Kuyumcupınarı diye adlandırılan üç adet tarihi pınara, ermelik köyünde ve acıkavak mevkiinde şifalı sulara sahiptir. Devrez ve Deringöz ilçenin belli başlı akarsularıdır. İlçe Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde olup 1943 yılında Tosya – Ladik hattında olan 7,6 gücündeki depremde ilçe merkezindeki 1200 kişi yaşamını yitirmiştir.

Gezinti (Mesire) Yerleri 

TOSYA İLÇE KÖYLERİ VE BELDELERİ

Beldeler: Ortalıca

Köyler:

Ahmetoğlu | Akbük | Akseki | Aşağıberçin | Aşağıdikmen | Aşağıkayı | Bayat | Bürnük | Büyükkızılca | Çakırlar | Çaybaşı | Çaykapı | Çeltikçi | Çepni | Çevlik | Çifter | Çukurköy | Dağardı | Dağçatağı | Dedem | Ekincik | Ermelik | Gökçeöz | Gökomuz | Gövrecik | İncebel | Karabey | Karasapaça | Kargın | Kayaönü | Keçeli | Kınık | Kilkuyu | Kösen | Kuşçular | Küçükkızılca | Küçüksekiler | Mısmılağaç | Musaköy | Özboyu | Sapaca | Sekiler | Sevinçören | Sofular | Suluca | Şarakman | Yağcılar | Yenidoğan | Yukarıberçin | Yukarıdikmen | Yukarıkayı | Zincirlikuyu

Kastamonu İlçeleri: Merkez İlçe | Abana | Ağlı | Araç | Azdavay | Bozkurt | Cide | Çatalzeytin | Daday | Devrekani | Doğanyurt | Hanönü | İhsangazi | İnebolu | Küre | Pınarbaşı | Seydiler | Şenpazar | Taşköprü | Tosya